Geschiedenis van Oud-Vossemeer en de AMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (2024)

!METAHTTP-EQUIV="expires" CONTENT="Tue, 23 March 2002 08:21:57 GMT">

DUTCHEnglish

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (4)
Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (5)Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (6)Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (7)Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (8)Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (9)
Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (10)
You are visitor:
The cradle of the U.S.A. Roosevelt presidents and family
and Four Freedoms Monument.

Some sources:
1783-Ermerins over Ambachtsheerlijkheid en VrijbergheAanhangsel van boek 2 Ermerins
(Ja Oud Vossemeer gaat terug naar begin 1200!)

Zeeland 1753 incl. stad en eiland Tholen

Location of Oud-Vossemeer on the isle Tholen in the Netherlands
Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (11)Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (12)

Maps:(dutch-opens in newwindow)1234


Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (13)


Ambachtsheerlijkheid nederlands

Boek Land van 1000 heren nederlands

Engels
read it in 113 languages!


Degeschiedenis van Oud en Nieuw Vossemeer,

De Ambachtsheerlijkheid Oud en Nieuw Vossemeer enVrijberghe,

En de geschiedenis van de Vosmeerse-AmerikaanseRo(o)sevelt connecties.

Voor 1410

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (14)

De Romeinen voeren over de Scheldevia de Striene (en over het latere Rosevelt en Oud-Vossemeer) naar o.m.Nijmegen.
Bij Poortvliet zijn een aantal Romeinse vonstengedaan.
Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (15)
Op deze kaart omstreeks 1000/1200 is te ziendat De Striene liep o.m. over het latere Rosevelt,
de Vosvliet die overOud-Vossemeer liep was vroeger onderdeel van deStriene.
Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (16)
Het gebied van Oud-Vossemeer/Tholen en de oudegeulen

Toen het gebied van Vossemeer werd uitgegeven in 1410, had het al een oudere geschiedenis, zijhet onder een andere naam. Hiervoor moeten we terug naar de 13e eeuw toen het gebied tussen Tholen/St. Philipsland enWest-Brabant een groot waddengebied vormde, met slikken, gorzen en aanwassen. De grens, met inachtname van de voortdurende dynamiek van een schorrenlandschap, tussen Zeeland en Brabant werd oorspronkelijk gevormd door de stroom de Striene. De Striene, misschien zelfs ooit de hoofdstroom van de Schelde geweest, liep van Strijenham, door Ee en Molenvliet over het gebied van het Vossemeer richting Steenbergen om door de latere Hoekse Waard uiteindelijk tegenover Rhoon in de Maasuit te monden.

De toen bestaande gebieden ten westen van deze stroom, Scherpenisse, Westkerke, Poortvliet metSchoondorp, de eilanden Sint Maartensdijk en Stavenisse behoorden tot Zeeland en mitsdien tot het bisdom Utrecht'.Het gebied van Schakerloo, Tholen en Vriezendijk(Oud Vossemeer) dat gedeeltelijk oostelijk van deze stroom lag behoorde politiek engeografisch tot Brabant, dat hier onder het bisdom Luik ressorteerde. Dit stuk van Tholen zat nog vast aan hetvasteland en omdat de ratio bij de bisschoppelijke indeling waarschijnlijk is geweest: de eilanden (Zeeland) aanUtrecht, het vasteland aan Luik, hebben Tholen en Schakerloo, Oud- en Nieuw-Vosserneer en Vrijberghe, tot 1559 bij denieuwe bisschoppelijke indeling, aan Luik toebehoord. Kennelijk tot grote tevredenheid van deze uithoek van hetdiocees, gezien de vele protesten aan de nieuwe bisschop van Middelburg.

Op 23 februari 1213 maakte Godfried IIvan Breda bekend op welke wijze en op welke voorwaarden hij de halve scheepstol op de Striene en de Schelde alsookSchakerloo en Ossendrecht van hertog Hendrik I van Brabant in leen had ontvangen. Dit deel van Tholen is dan nogvolledig Brabants. In 1220 echter, trouwde graaf Willem I van Holland met de oudste dochter van Hendrik I, Maria,weduwe van keizer Otto IV. Willem ontving, als een deel van de bruidsschat van zijn vrouw, de helft van Schakerloo inleen .Omstreeks deze tijd is de polder van Vijftienhonderd gemeten bedijkt, waarna o.a. als gevolg van een andereligging van het 'wantij' de tol werd verplaatst naar de plaats waar de huidige stad Tholen ligt

Willem I zou zelfdeze bedijking zijn begonnen, daarbij geholpen door zijn Friese troepen die hem terzijde hadden gestaan bij het belegvan Damiate in 1219. Dit zou de verklaring kunnen zijn voor de naam Vriezendijkse moeren; de moeren langs de door deFriezen aangelegde dijk. Van der Aal noemt dit gebied 'gelegen in de huidige heerlijkheid Vosserneer' en leidt denaam af van het geslacht de Vrieze, dat ook West-Baarland bezat. Dit gebied strekte zich naar het noorden uit,voorlangs de polders van Broek en Roland en boven de zeedijk van Tholen. Voegt men de plaatsbepalingen vanHollestelle en Van den Bergh samen, dan komen Vriezendijk en Vosserneer praktisch samen te vallen.

De Torenhoeve heette toen slot Abbebroek, genoemd naar Jan van Abbebroek genoemd als Thoolse edelman(1235) vgl. de Hoogkamer.


Volgens Boxhorn,Reigersberg en Smallegange waren de Oud Vossemeerpolder,Oud-Kijkuit en Karnemelkspolder(met Botshoofd) en Slabbecoorn al lang voor 1410 in gebruik en/of bedijkt en was deTorenhoeve toen bekend als Slot Abbebroek(ook wel geheten Velgersdijk). Mogelijk was het van dezelfde uitvoeringals het slot Hoogkamer. In zijn uitgave over Tholen wijdt Ermerins 'n stuk aan slot Abbebroek alleen hij was niet bekend met die oude leenregisters blijkbaar.

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (17)

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (18)

het in het bovenste genoemde Hof was de Torenhoeve en dus niet het Hof in de Hofstraat, zie daarvoor het kaartje uit 1832

Intussenbegonnen de graven van Holland hun invloed in deze regio steeds meer te vergroten o.a. door aankoop van ambacht entienden in Schakerloo. Zij kregen hier zoveel macht, dat toen het land van Breda werd gesplitst in 1287, Schakerloonog slechts pro forma werd gerekend tot het land van Bergen op Zoom Graaf Willem II beleende Hendrik Buffel met land,ambacht en tienden van geheel Schakerloo in 1248. Dat de helft van het leen van Schakerloo nog steeds aan de heer vanBreda toebehoorde, schijnt geen struikelblok geweest te zijn. Daarnaast werd Hendrik Buffel in 1249 erfelijk beleendmet het tweede deel (van de onderscheiden drie delen van de Vriezendijkse moeren met ambacht en tienden. In 1249 werdbovendien de erfopvolging in Hendriks grafelijke lenen dusdanig geregeld dat de graaf van Holland ze als Zeeuwselenen zag, waarover de hertog van Brabant geen zeggenschap meer had. Niettemin noemde de hertog van Brabant rond 1400nog als westgrens van zijn hertogdom de Vosvliethille.

De Vriezendijkse moeren bestonden uit drie parten, waarvanHendrik Buffel er één in leen hield, een ander deel was van de heer van Breda en het derde deel is waarschijnlijk ookomstreeks 1249 in leen gegeven aan Allard, zoon van Margaretha van Duvenee .Dit blijkt uit een vernieuwing van deoorkonde in 1256 door Floris, ruwaard van Holland, omdat Allards eerdere uitgiftebrief 'hem dieflicken ontnomen' was.In een oorkonde van 14 mei 1264 is er zelfs sprake van ingezetenen van Vriezendijke diedoor Otto III van Gelre, ruwaard van Holland en Zeeland, gelast worden gehoorzaam te zijn aan heer Hendrik Buffel.Heer Hendrik werd opgevolgd door zijn zoon. Hendrik Hendrikszoon Buffel.In 1271 werd de akte nogmaals bekrachtigd door Floris V. Een 15e eeuws afschrift van de oorkonde uit 1256 bevindtzich in het archief van de ambachtsheerlijkheid. Zoals men ook afschriften heeft van uitgiftebrieven van omliggendegebieden, zo is men zich bewust geweest van de relevantie van deze oorkonde, al was her maar om eventueel aansprakenvanuit Brabant af te wijzen.

De strijd die ontbrandde bij de erfopvolging van Jan I van Hollandhad ingrijpende gevolgen voor Hendrik Hz. Evenals veel andere Zeeuwse edelen had hij partij tegen Jan van Avennesgekozen. Bij de slag op de Gouwe bij Zierikzee in 1304 viel hij in de handen van de vijand en werd hij onthoofd. Zijngoederen werden verbeurd verklaard en vervielen aan de graaflijkheid. Hertog Jan II van Brabant had ook de oorlog metzijn naamgenoot verloren, ( Mijn voorvader Henry de Bogaerde plm. 1251, Zondereigen, Baarle Hertog, Belgie was leenman van Jan II !) zodat de heer van Breda zijn invloed op de Vriezendijkse moeren wel kon vergeten. Voor het lot van Allard van Duvenee valtook te vrezen omdat zijn gronden van Nieuw-Strijen (de verzande Strienemond) in 1307 aan Boudewijn van Yerseke terbedijking werden uitgegeven. Tholen en het ambacht Schakerloo kwamen in het bezit van Jan van Beaumont in 1316. Eenbeleningsoorkonde is niet voor handen. De Vriezendijkse moeren verdwijnen uit de geschiedenis.

Als een van devoornaamste oorzaken van de Hoekse- en Kabeljauwse twisten noemt Jansen de verarming van de adel in de veertiendeeeuw. Slechts enkele geslachten zoals Van Borsselen, Van Renesse, Bloys konden hun status als edelman voldoendeophouden, hoewel ook zij met financiële problemen kampten. Het grootste deel van de edellieden kon echter het hoofdniet boven water houden. Een van de mogelijkheden om de adellijke status niet te verliezen was het verkrijgen van eenambtelijke functie of een ambacht. Toen de bedeling van functies en gunsten in handen kwam van een klein aantalfamilies, met de Van Duvenvoordes voorop, groeiden de tegenstellingen en ontstonden de facties. Het aantal teverdelen ambten onder 'de lieven vrienden' was natuurlijk beperkt, maar wat veel erger was, was het teruglopen van dete begeven ambachten.

Zolang er voldoende onontgonnen gebied was, kon de vorming van heerlijkheden doorgaan. Dezelucratieve bezigheid nam sterk af als gevolg van de economische malaise, een teruglopende bevolking op het plattelanden een stijgende zeespiegel waardoor de bedijkingsactiviteiten terugliepen. In de 14e eeuw traden grote landverliezenop.

Opvallend is echter dat dit verhaal niet geldt voor o.a. het eiland Tholen. Tussen 1300 en 1400 zijn op Tholenwel gebieden ingepolderd, weliswaar geen schorgronden maar veelal oud land. Later, in de periode 1350-1450, begint dezeespiegel ook in dit gebied te stijgen, zij het geleidelijk en niet meer zo abrupt. De zee is minder rumoerig, ietswat onder andere blijkt uit de geringere frequentie van dijkdoorbraken in vergelijking met de rest van Zeeland tussen1400 en 1500.

Wanneer is het dorp ontstaan?

De heerlijkheid heeft waarschijnlijk haar naam afgeleidvan de stroom de Vosvliet, die zich bij hoge waterstanden dusdanig verbreedde dat er een meer ontstond, De naamVosvliet was in 1071 al bekend en ook tegenwoordig is nog een gedeelte van de vroegere bedding in de Hikkepolder tevinden. Een andere mogelijkheid bestaat hierin dat Vossemeer een samenvoeging is van twee toponiemen, te wetenVosvliet en Mare, de laatste een stuk van de eerste en waarvan de naam nog voortleeft in de Mareweg bij het dorpOud-Vossemeer.

Volgens Paul de Schipper, auteur van het boek over Orisant was het eerste Oud Vossemeergenaamd FriesMoerdijk, kan ook zijn Vriezendijk, vgl. Vriesendijckse Moeren,wat tussen het gebied van het huidige Oud- en Nieuw Vossemeer lag. Volgens Delahaye was Botshoofd eerst Klein-Oud Vossemeer, dus mogelijklag Vriesendijck daar of zelfs op de plaats van het huidge Oud Vossemeer.


Jacob van Bleiswijck kocht verschillende percelen land aan; in 1451 6 gemeten in “Nieuw Vosmaer”. Blijkens de
omschrijving lag dit land in de Kerkpolder, die deze naam nog niet had. In 1457 kocht hij een huis aan de
Kerkstraat gelegen. De naam van Kerkpolder verschijnt voor het eerst in een acte van 1461. In 1461
verkocht hij aan zijn zwager Jan Willems zoon een perceel land, gelegen in “Clein Vosmaer” bij Tholen.
Klein Vossemeer werd de omgeving van het Botshoofd genoemd, waar zich blijkens deze acte reeds een buurtschap had ontwikkeld.
Nieuw Vosmaer betekent ook dat er eerder een Oud Vosmaer is geweest voor dat Nieuw Vosmaer.
Waarschijnlijk is de vloed van 1421 het eerste Oud Vossemeer noodlottig geworden. Dan zou het eerste Oud Vossemeer tussen 1410-1421 gesticht zijn waarschijnlijk 1413-1415 met de bedijking van de Kerkepolder.

Van al dit zijn akten te vinden in het archief van de Ambachtsheerlijkheid, logisch want het had met hun voorgeschiedenis te maken!

Volgens dokumenten, vermoedelijk van 1430, wordt toestemming gevraagd aan Tholen voor het stichten van een kerk, in plaats van de kapel in Oud Vossemeer zelf..

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (19)

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (20)


Uit de 15-16e eeuw registers van de oude dekenaten Cuijk, Woensel en Hilvarenbeek van het aartsdiakenaat kempenland van het bisdom Luik. Door pastoor Juten, Bannenberg,Frenken en Hens
Volgens de gegevens van het dekenaat Hilvarenbeek was er in 1436 al een kapel in Vossemeer;
propre Tolnis staat daarbij, dat betekent dichtbij Tholen.Daarmee wordt dus niet de st. anthoniuskapel bedoeld!

Volgens Ermerins stichtte Aegidius van Wissenkerke, doctor in de rechten in het jaar 1452 een kapel in Vossermeer, welke mettertijd de parochiekerk werden met het kapittel van Tholen verenigt werd.(pag.59)
Ermerins verhaalt op pag. 137 over Vrijberghe en de St. Anthonius kapel en verwijst naar pag. 59.Volgens hem is de kapel aan het begin van de 80-jarige oorlog verwoest. Zowel de kapel als de kerk van Oud-Vossemeeris volgens Ermerins zijn gesticht door het geslacht Wissenkerke, resp. vader Anthonius en zoon Egidius.
En zegt Ermerins: ...dus deze Kapel vroeger dan laatstgemelde Kerk, ter verrigting van den openbaaren Godsdienst zal gedient hebben.

Als er een kapel/kerk is in 1436/1452 zijn er dus al genoeg mensen om m te bouwen en te onderhouden.
Bovendien, de Kerkepolder is niet zo genoemd omdat er een kerk werd gebouwd, maar omdat de stroom de Kerke kamer werd ingedijkt !!
Vergelijk slot Hoogkamer is ook genoemd naar de plaat Hoogkamer.Het huidige dorp is waarschijnlijk van 1413-1415, en is met de Elizabethvloed van 1421 weer vernietigd.
Nadien werd er weer een dorp gebouwd wat de naam Nieuw-Vossemeer kreeg, wat impliceert dat er eerder eenOud Vossemeer was.
Toen men op het gebiedd van het huidige Nieuw Vossemeer ging bouwen werd de oude naam Oud Vossemeer weer in eregesteld.In de huidige NH kerk is nog een balk met sleutelstuk in de toren van de oudste kerk/kapel.(1452/1436).

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (21)

Hoe lichter de kleur hoe hoger het land ligt
Als ik deze hoogtekaart bekijk, afkomstig van hier (kan je ook oude kreken en dergelijke in het landschap zien) dan zou het goed kunnen zijn dat wat Hollestelle aangeeft te zijn voor 1411, gorzen waren, gronden die bij een normale vloed niet (meer) bevloeid worden dus geschikt voor begrazing en zelfs bewoning.
Oud Vossemeer polder, Kerkepolder, Oud-Kijkuit en ook Slabbecoorn liggen vrij hoog dus waren gorzen, dus hoefden, van 1250-1390 waarschijnlijk niet eens bedijkt te worden, gewezen wordt o.a. op de ouderwetse samenstelling van de Oud Vosmeerse dijk in vergelijk met latere dijken.
Aangezien o.a. door de vele bedijkingen tussen 1350 en 1450 in Zeeland het water verdeeld moest worden over minder ruimte steeg de zeespiegel in Zeeland. (Nee, dat kwam niet door de klimaatverandering anders dan van de ijstijd..)
Dus pas later werd bedijking een noodzaak.B.v. de Mattenburgpolder onder Nieuw Vossemeer was al in 1368 al bekend als zodanig, verpacht dus in gebruik aan Mattenburg, deze werd pas in 1489 bedijkt.Meer dan 100 jaar later.
Er worden over de stichting in de diverse bronnen niet altijd eensluidende meningen verkondigd.
Zo wordt altijd beweerd dat de polders altijd tegen andere aan worden gelegd, gezien de hoogtekaart waag ik te betwijfelen dat de oudste polders van Vossemeer tegen de Dalem- Peukse en Puitsepolder aan werden gelegd, die van Vossemeer lagen/liggen tenslotte hoger!
Eerst slikken bedijken die onder NAP liggen en elke vloed overspoeld worden en dan pas die niet elke vloed overspoeld worden? Beetje raar. Andersom is waarsschijnlijker.
Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (22)
'(c) AHN - www.ahn.nl
Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (23)

Zoals William Cowper al zei:
Absence of proof is not proof of absence op z'n nederlands: Afwezigheid van bewijs is geen bewijs van afwezigheid
of moeten we trouwens als schriftelijke bewijzen ontbreken dat een polder bedijkt is in een precies jaar, we ervan uitgaan dat die dus niet bedijkt is, ook al zien onze ogen wel degelijk een dijk?

Misschien een goed idee 's te kijken van welke bedijkingen er echt schriftelijk bewijs is ipv afgeleid, en of dat schriftelijke bewijs overeenstemt met de hoogtekaart van Tholen. Kan best verrassend uitpakken.

Ben nu bezig met het boek Tractaet van dyckagie het standaardwerk over dijkenbouw van Andries Vierlingh, rentmeester van Steenbergen(NB), 1507 - 1579 ,hij was een Nederlands waterbouwkundige. Zijn manuscript Tractaet van Dyckagie wordt gezien als een waarschuwing tegen fundamentele fouten in het waterstaatkundig beheer, waaruit ook nu nog lessen zijn te trekken.

Hij werd in 1537 door de Prins van Oranje benoemd tot rentmeester van Steenbergen. Dit bleef hij tot 1567, terwijl hij daarnaast in 1552 ook werd benoemd tot dijkgraaf van de Graaf Hendrikpolder. Daarnaast was hij schepen van Breda. Vierlingh ijverde voortdurend voor het belang van goede dijken in zijn af en toe zwaar door wateroverlast geteisterde Brabantse geboortestreek. Als dijkgraaf was hij betrokken bij een groot aantal inpolderingen.Kort voor zijn dood schreef hij het Tractaet van Dyckagie 1576 en 1579, maar helaas heeft hij deserie niet kunnen afmaken. De eerste drie boeken (het derde werd niet geheel voltooid) lopen over de beste wijze, waarop het verkrijgen van aanwassen bevorderd kan worden, over de bedijking daarvan en over het onderhoud der dijken. Een vierde, dat niet tot stand gekomen is, zou gehandeld hebben over het afdammen van rivieren en kreken en het vijfde, dat eveneens in de pen gebleven is, over overstroomingen.Oud Vossemeer en omstreken worden herhaaldelijk aangehaald in de eerste 3 boeken, ik hoop hieruit ook de manier van werken te kunnen achterhalen.

Hoe leefde de gewone man rond 1400-1500?
In de meeste oude geschriften komt men tegen hoe de betere stand leefde, maar hoe de gewone man leefdestaat daar niet beschreven.
Op deze belgische site de eeuw van joos de rijcke staat het uitgebreid beschreven, en dat geeft je een beeld van het eenvoudige leven wat ze leiden.
Voor een uitbeelding van de beroepen kijk Het Menselyk Bedryf van de Amsterdamse kunstenaar en dichter Jan Luyken (1649-1712) was een van de belangrijkste etsers in de periode na Rembrandt. Zijn werk onderscheidt zich door raffinement en detail. Luyken verkreeg de meeste bekendheid door zijn prentenboek "Het Menselyk Bedryf". Zijn zoon Casper (1672-1708) assisteerde bij de productie van het boek.

Zie ook dit boek over het hollandsch huisgezin in de 17e eeuw

1410: Op 3 november verkoopt Willem van Beieren. graafvan Holland, Zeeland en Henegouwen, voor 2000 gouden Gelderse guldens een stukschor ten noorden van de stad Tholen aan zes van zijn onderdanen, om het in tepolderen en als een ambachtsheerlijkheid te bezitten. Zij bedijken er devrijheid Vossemeer, die de polder Oud-Vossemeer omvat. De zes eigenaren zijn Janen Guy van Blois, Philips van Dorp, Helmich van Doornik, Pieter van Botland enLaureijs Damaiszoon. Vijf jaar later kopen ze een schorrengebied dat vier keerzo groot is. Het ligt deels in de huidige provincie Noord-Brabant, tegen hetland van Steenbergen.

1414: Op 9 februari volgt de 2e uitgifte.
Het is aannemelijk dat de eerste bedijking, van de Oud-Vossemeer polder toen al wasgelukt. Zeker als volgens Wilderom volgens oude bronnen Reigersberg-Boxhorn, het gebied van de Oud-Vossemeer polder al rond 1390al dan niet gedeeltelijk al bedijkt was door vroegere leenheren/gebruikers. Het was immers als Land van Vriezendijke al in 1256 als leen uitgegeven (Ermerins pag. 7).

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (24)
Reconstructie door Hollestelle van de toestand van Vossemeer voor de eerste bedijking.

Op deze prent zien we op de hoek Hiksepolder, Vrijbergse dijk en Broekpolder een St. Anthoniuskapel die al voor 1411 bestond. Ook zien we met stippellijnde contouren van de 1e polder de Oud-Vossemeerse polder, met een dijk van circa 6km. Daartegen werd de Kerkepolder ingedijkt. (Dijklengte bijna 3 km)Bedijkingen waren niet tegelijk maar succesievelijk zeggen de heren Ermerins en Hollestelle.

1433: Bij de uitgifte van onbedijkte gorzen wordt deze bezegeld met het wapen van Oud-Vossemeer. (Ermerins pag. 131) Dit betreft naar alle waarschijnlijkheid de Slabbecoorn polder. Moest voor half maart 1434 klaar zijn

1450: De ambachtsheren mogen voor hun gevangenen eenkerker van de graaf van Holland gebruiken omdat ze die in hun weer pas voltooidedijkage na de dijkdoorbraak nog niet hebben. Vermoedelijk is hier de Kerkepolder bedoeld. Rond deze tijd komt ook de (Oud-) Kijkuitpoldertot stand zegt men, maar bewijzen als voor andere polders zijn er niet, dus was deze polder er ook al in 1411?Bedijking is tenslotte niet noodzakelijk voor begrazing, gebruik en bewoning.!?

1470: Omstreeks dit jaar is deHikkepolder(heette toen Onze Lieve Vrouwepolder) ingedijkt en gaat bij een overstroming in 1530/1532 weerverloren en wordt in 1561 opnieuw ingepolderd.

1483: Bedijking van deLeguitpolder, tot aan in de uiterste zuidoostpunt tegen het gehucht Botshoofdaan. (Klein Vossemeer) deels in Oud-Kijkuit/Karnemelkspolder/land, het laatste gaat verloren met een overstroming in 1570.
Rond 1493 wordt er een veerverbinding gesticht op deNieuw-Kijkuitpolder aan de andere kant van de Eendracht. Dit veer is tot 1886 inbedrijf

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (25)

1511: In december 1511 overstroomden een aantal polders en ook Vrijbergen.

1530/1532: de Hikkepolder overstroomd en wordt in1561 weer herdijkt. Ook nog 4 andere poldersw.o. Nieuw-Kijkuit, nu Eendrachtspolder.De Eendracht wordt door de stormvloed verwijd.In 1532 had Vossemeer weinig schade.Voor Reimerswaal is dit het begin van het einde.Volgens sommige onderzoeken zouden de Rooseveltsafstammen van wezen die opgevoed werden op 'tRosevelt en die afstamden van Reimerswaal o.a.van de vroegere burgemeester van ReimerswaalPiersz.

1548: Het dorp Vossemeer telt 16 huizen.

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (26)
Frederik de Wit, 1555

1555:Plannen van de ambachtsheren om de Eendracht af te dammen om zo hun gebiedtussen het eiland Tholen en Steenbergen in te kunnen polderen, worden inopdracht van de landvoogdes opgeschort. De prins van Oranje (als heer vanSteenbergen) en de markies van Bergen op Zoom steunen de plannen. Maar ze houdenzich op de vlakte als de magistraat van de stad Tholen Hollandse en Vlaarnsesteden en zelfs de staten van Holland mobiliseert om bij de keizer teprotesteren Was dit plan verwezenlijkt, dan had de landkaart er in deze regiobeslist heel anders uitgezien.

1557: Ter vervanging van de oude wordt eennieuwe molen gebouwd. Deze is op zijn beurt in 1581 vervangen en datzelfdegebeurt in 1690. In 1928 is deze houten standerdmolen De Vos definitiefafgebroken.

1561: herbedijking Hikkepolder

1567: De heren geven grondkavels uit voor destichting van het dorp Nieuw-Vossemeer,waarschijnlijk in de polder Nieuw-Kijkuit,nu Eendrachtspolder, zuidelijker dan nu dus. Na eenbrand en overstroming in 1583 duurt deherbedijking tot 1609. Drie jaar later wordt hetdorp op de huidige plek gesticht.

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (27)

1569: De Vogelzangpolder bedijkt. Kort na 1567 iser vanuit de Vogelzangpolderdijk een veer gestichtals verbinding met het nieuwe dorp, de oude havenwerd door de bedijking afgesloten. Dit pontveerblijft honderden jaren in stand,tot februari 1973.

1570: De Allerheiligenvloed van 1 november 1570berokkende schade aan Nieuw Vosmeerse zijde en Hikke,Karnemelkpot, Leguit, Oud-Kijkuit, Slabbekoorn en Vogelsangpolder.

1573: De Spanjaarden verslaan bij het dorp het 700man sterke leger van de gouverneur van Veem, dieeen aanval op Bergen op Zoom in de zin heeft. DeTachtigjarige Oorlog (1568-1648) woedt volop. HetSpaanse bolwerk op de Batterie, achter de in 1796gestichte boerderij de Hikke

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (28)

1576: Op 7 oktober stekensoldaten van de prins van Oranje het dorp in brand. Dit gaat geheelverloren.

1577: Op 17 april kiest Tholen als laatste van de Zeeuwse stedenin de opstand de kant van de prins van Oranje. Het hele eiland volgt en dereformatie verdringt vervolgens de rooms-katholieke godsdienst.

1583: Ooorlogsinudaties aan Nieuw-Vossemeers zijde.

1585: De polder Slabbekoorn overstroomd en de polders Oost- en West Vrijberghe overstroomd.

1615: Hetgilde Sint Sebastiaan wordt heropgerichtna een eerste bestaan van 1497 t/m 1594. Er worden 33 ‘goede en eerlijke mannen’ beëdigd om het dorp en de heerljkheid te verdedigen. Ieder van hen dient over twee bogen en een geweer te beschikken. In 1658 wordt het gilde opgeheven en een schutterij gevormd die omstreeks 1710verdwijnt.Op het schilderij van st.Jan in het Ambachtsherenhuis is rechts het teken van de schutterij, groen met een vos in het wit.

1631: Slag op de Slaak, vlakbij OudVossemeer.Gewonnen door Marinus Hollare,vice admiraal van Zeeland (zie ook 1844)

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (29)
Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (30)

1649: In 1613/1649 trekken de stamvaders van deAmerikaanse Roosevelt families van het RoseveltnaarAmerika.

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (31)
Het Rosevelt is linksmidden !Vergelijk met de hieronderstaande kaart.
Het gebied vanOud-Vossemeer en de plaats van het Rosevelt op een kaart van Hattinga,1744.
Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (32)
Het gebied van Oud-Vossemeer en de plaats vanhet Rosevelt vermeld op een detailkaart van Hattinga, 1744!

1663:In het ambachtsherenhuis hangt ook dit portret, van Francois Manteau.

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (33)

die volgens Delahaye 46 jaar predikant is geweest van 1619-1665. Op het predikantenregister in de NHkerk staat 1611-1663.

1677: Dominee Bursius, die zich door het plegenvan tal van onregelmatigheden onbemind heeft gemaakt bij de inwoners, wordt doorde classis het preken verboden. Het jaar daarop wordt hij geschorst.

1682:Op 26 januari woedt een geweldige storm waardoor veel polders overstromen. Ookhet dorp komt in het water te staan. Of er mensen verdronken zijn, is nietovergeleverd.De polders Hikke(de inspringing bij het gemaal is daarvan een gevolg en de zoute weel wat later de Weele heette), Kerke, Leguit, Oud-Kijkuit, Oud Vossemeer,Slabbekoorn, Vogelsang en West Vrijberghe overstroomd.

1711: Bij storm en onweer vallen er op 11 meiverbazingwekkend grote hagelstenen.

1712: Op 24 augustus plundert eentroep Franse soldaten het dorp en de stad Tholen en steekt deze gedeeltelijk inbrand. De Spaanse successie-oorlog woedt en die eindigt een jaar later met devrede van Utrecht.

1715: De polders Oost-Vrijberghe, Oud-Kijuit, Oud Vossemeer en Slabbekoorn overstroomd.

1720: De polders Leguit en Oud-Kijkuit overstroomd.

1721: De Hikke, Leguit, Oud Kijkuit en Slabbekoorn en Kerkepolder? waarin het dorp ligt, wordt overstroomd.

1736: Aanleg duiker in Hikkepolder (bij gemaal)door J.W. van't Rosevelt, rentmeester/heer vanOud-Vossemeer. Op de sluitsteen (zie ook 2005)staat Eerste steen gelegd door J.W. Rosevelt,onder de directie van W.E. Ferleman als dijkgraaf en A. van der Schoor, L(eendert).Rosevelt en G. van Dulmen als gezworenen.Leendert (v)Rosevelt was toen burgemeester vanOud Vossemeer.

1760: Op 20 januari wordenin heel het eiland trillingen gevoeld van een aardbeving. Vier jaar eerder wasdat ook al het geval.

1750: De polder Nieuw-Vrijberghe overstroomd.

1766: Op liet grondgebied van Oud-Vossemeer staan102 huizen. 12 barakken, 54 schuren en stallen en 26 boerderijen.

1768: Het nieuwe rechthuis met gevangenis wordt ingebruik genomen. Het eerste rechtshuis stond tegenover de ingangvan de kerk.Er komen echter allerlei gebrekenvoor de dag, die op kosten van de aannemershersteld worden en daarom prijkt het jaartal 1771op de voorgevel. Het gebouw is in 1954/1955gerestaureerd. De aandeelhouders van de NV .Ambachtsheerijkheid Oud- en Nieuw-Vossemeer enVrijberghe vergaderen er ieder jaar in juni.In het ambachtsherenhuis het schilderij op de schouwJustice (gerechtigheid)van Jacob Xavery met rechtsboven Rosevelt wapen.Een kopie van dit schilderij hangt ook inhet museum of Warm Springs,Georgia,USA en het huis van Eleanor Roosevelt !Ook een schilderij van Balthasar Beschey1708-1776, allegorie op handel en voorspoed, Hermes en Thaleia (Grieks)Mercurius and Fortuna (Romeins)

1774: Deambachtsheren kopen een deel van de in het noordwesten aan hun gebied grenzendeheerlijkheid Vrijberghe. De resterende delen verwerven ze in 1781 en 1845. Tot1816 is Vrjberghe een zelfstandige gemeente, daarna wordt ze met Oud-Vossemeerverenigd. Bovenop de dijk bij de boerderij de Krabbe stond het rechtshuis van Vrijberghe,in de polders van Vrijberghe stonden wat arbeidershuisjes(1869) die tegen 1900verdwenen zijn.

1781: In de nacht van 11 op 12 juni woedt een felle brand in hetdorp. Zeven huizen en twaalf grote en kleine schuren gaan in vlammenop.

1766:Het dorp bestaat uit 150 huizen, een molen en 2 meestoven. het telt 564 personen boven de 3 jaar.

1784: Uitgave over Oud- en Nieuw Vossemeer enVrijberghe door Jacob Ermerins, heer vanOud-Vossemeer, onderdeel van een 8 delige serie.

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (34)

1795 In februari worden vesting en eiland Tholen zonder slag of stootovergegeven aan de Fransen. De bezetting zal tot het voorjaar van 18l4 duren.De burgerij stelt 7 (en in Nieuw-Vossemeer 4) tijdelijke afgevaardigden aan dieeen door het volk benoemd dorpsbestuur installeren (alle zittendefunctionarissen worden herbenoemd). Dit is een gevolg van de inval van deFransen, met hun ideeën van vrijheid, gelijkheid en broederschap. PredikantJ.W. de Bruyn en koopman G. v d Linde worden in april en mei namens de inwonersafgevaardigd naar Middelburg, waar de representanten van het volk van Zeelandvergaderen. In 1806 bereiken ambachtsheren en burgerij overeenstemming over deverdeling van de eigendommen en middelen.

1798: Oud-Vossemeer telt 876inwoners.

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (35)

1798 plm. Kijkje op smidsklokje,Ambachtsherenhuis en links Roosevelthuis

1798: DeJohannes de Doperkerk, na de reformatie door de protestanten voor hun eredienstin gebruik genomen, komt definitief aan de Ncderduits Gereformeerde gemeente.Deze betaalt de rooms-katholieke gemeenschap daarvoor een schadevergoeding van160 gulden en 13 stuivers. In 1834 wordt het gebouw aanzienlijk verbeterd en ookin 1913/14 vindt een restauratie plaats.

1808:De polders Nieuw Vrijberghe, Oost-Vrijberghe, Oud-Kijkuit, Oud Vossemeer,Slabbekoorn, Vogelsang en West Vrijberghe overstroomd.

1809: Op zijn rondreis doorBrabant en Zeeland rijdt koning Lodewijk Napoleon op 5 mei door het dorp. Eendag eerder is hij in Nieuw-Vossemeer en de koning besluit dit dorp bij Brabantte voegen, gezien de ligging aan de oostkant van de Eendracht.

1812: Op 12juni wordt in het dorp Jonkheer Eduard August Otto de Casembroot geboren, diehet brengt tot gouverneur (opvoeder) van de oudste zoon van koning Willem III.Daarna is hij minister van oorlog (1859) en lid van de Raad van State (1862).Hij overljdt in 1883 in Den Haag.

1825: De polder Slabbekoorn overstroomd.

1829: Het leesgezelschap Leeslust wordt opgericht.Wordt opgeheven in 1988.

1832: Eerste kadasterale kaarten van Oud Vossemeer

1836: Op 30 mei wordt de eerste steen gelegd vande nieuwe dorpsschool aan de Molenstraat (tot danwerd school gehouden in een zijheuk van dehervormde kerk). In 1883 wordt deze schoolvernieuwd en in 1970 wordt de huidige DieHeenetrechtschool in gebruik genomen.

1836: Een groep lidmaten scheidt zich af van dehervormde gemeente. Eerst zijn de bijeenkomsten in het huis van de Later,metselaar, daarna in het huis aan 't veer links vande weg naar de veerpont, daarna in de Blinden Hoek naast't Ambachtsherenhuis.Dit wordt de Kruisgemeente(1850), later de Christelijk Gereformeerde Kerk(1863) en uiteindelijk de Gereformeerde Kerk(1892). Sinds 1851 kerkt men in de Molenstraat,tot in 1877 een kerk wordt gebouwd in deHofstraat (die is in 1975 afgebroken en vervangendoor het huidige gebouw).

1841: Derooms-katholieken, die tot dan in Nieuw-Vossemeer kerken, nemen op 16 decembereen eigen kerk in gebruik aan de Dorpsweg.

1844: Op 9 februari wordt debedijking voltooid van de Holarepolder.(zie ook 1631)

1848: In de ochtendvan 19 oktober worden in het hele eiland schokken gevoeld van eenaardbeving.

1850: In de Hikkepolder wordt een tweede molen, De Jager,gebouwd. In 1970 is deze aangekocht door De Hollandsche Molen. Zes jaar later isde restauratie van de molen gereed.

1852: Op een gedeelte van hetRammegors wordt de Van Haaftenpolder bedijkt.

1855: Op 29 juli wordt hetaanleggen aanbesteed van een grindweg tussen het dorp en de stadTholen.

1864: Meer dan 100 inwoners worden het slachtoffer van de pokken.Van hen overleeft zo’n tien procent deze kwaal niet, waaronder 2kinderen van de fanm. van Doorn. (zie 2005) Een veel dodelijkercholera-epidemie laat twee jaar later het dorp praktisch ongemoeid.

1867:De inwoners Pieter Mees en Wouter Moors melden zich als vrijwilliger aan voorhet leger van paus Pius IX (de zogenaamde zouaven), die zijn gebied wilverdedigen tegen de eenheidsbeweging Italië. Twee Jaar later keren zeongedeerd terug in het dorp en in 1891 verleent een latere paus hen de bronzenmedaille Bene Merenti.

1870: Onder de naam Eendracht wordt eenrederijkerskamer opgericht Deze bestaat nu nog als toneelvereniging en is deoudste vereniging van het dorp.

1877: Tussen de Joanna Mariapolder enVrijberghe polderen de ambachtsheren de Sluispolder in. Het is in het Thoolsedeel van de ambachtsheerljkheid de laatste polder die tot standkomt.

1892: Uit de Gereformeerde Kerk maakt zich een groep los, dieuiteindelijk in 1946 aansluit bij de Chr. Geref. Kerken. Men kerkt in deMolenstraat.

1899: Bij de achtste volkstelling worden 1976 inwoners geteldin 395 huishoudens.

1900: In de Hikkepolder laat het waterschap heteerste stoomgemaal op Tholen bouwen. De ‘Drie grotepolders’ is tot 1957 in gebruik en nu weer in volleglorie opnieuw in gebruik vanaf 2005.In 1736 werd hier een duiker in Hikkepolderaangelegd met gedenksteen door J.W. van't Rosevelt, rentmeester/heer van Oud-Vossemeer. Die gedenksteenis bewaard gebleven.Op de steen van 1900 staat: gesticht onder bestuurvan W.H. van Gorsel als dijkgraaf, F.J. Ampt, M.A.Douw, L.M. Friderichs als gezworenen enJ.M. de Graaff als ontvanger-griffier.

1903: Met de verkoop van de laatste meestoof (ooit waren er vier)komt een einde aan een eeuwenlang bloeiende industrie: het maken van een rodekleurstof uit de wortels van de meekrapplant.Er stond er 1 aan de Mareweg en 2 achteraan de Veerweg.

1904: Bouw van een Schoolmet de Bijbel, voor christelijk onderwijs, aan de Hofstraat. In 1970 wordt eennieuwe school de Ark in gebruik genomen aan de Burg. Versluijsstraat.

<P>1906: Nadat een dag eerder al vijf polders zijnondergelopen (met de buurtschappen Botshoofd en ‘tVeer), overstroomt op 13 maart het dorp. Gelukkigverdrinkt er niemand. De polders Kerke, Leguit,Oud-Kijkuit, Oud Vossemeer,Slabbekoorn, Vogelsangoverstroomd.
Een week later op dinsdagmorgen 20maart 1906 komen koningin Wilhelmina en prinsHendrik de ellende zelf in ogenschouw nemen. Zewerden ontvangen door Jhr. Mr. de Casembroot. Bijhet huisje van weduwe v.d. Klooster aan het eindevan de Molenstraat vertoefde het koninklijkgezelschap enige tijd, tot de roeiboot in orde wasgebracht.
Volgens ooggetuigen kreeg het gezelschapkoffie van de Wed. v.d. Klooster en het gebrek aankoffielepeltjes was geen punt zei de weduwe enroerde met haar de vinger in het kopje van dekonigin. Of de koningin de koffie alsnog heeftopgedronken is niet bekend.
Bij de Kalisbuurt kwamen ze met een roeibootje de breuk in deVogelsangse polder bekijken.. Daar heeft ook een gedenktegel aan de rand van de weg gestaan met opschrift "20 maart 1906" die is later doorweggehaald door wegwerkers.
Het provinciale watersnoodcomité keert ruim 178 mille uit aanschadevergoeding.

1908: Aan de Dorpsweg wordt op 1 november eenrooms-katholieke lagere school in gebruik genomen. De Sint-Anthoniusschoolverhuist in 1977 naar nieuwbouw aan de Burg. Versluijsstraat. Twaalf jaar latervolgt, net als bij beide andere scholen in het dorp de vorming van debasisschool onder één dak.

1910: Theodore Roosevelt, 26e presidentvan de Verenigde Staten van 1901-1909,bezoekt in 1910 Nederland, omgeving Den Haag.Hij kende nog enkele Nederlandse woorden.

1914: Op 21 maart ziet in hetdorp de eerste afdeling van een vakbond het licht, de rooms-katholiekelandarbeidersbond Sint Deusdedit. Voor het eerst bundelen arbeiders hun krachtenom van werkgevers betere werk- en leefomstandigheden af te dwingen. In 1923leidt dat tot een staking (van zowel de katholieke als de christelijkelandarbeidersbond) van zes dagen, wanneer de werkgevers het uurloon niet verderdan 22 cent (was 20 cent) willen verhogen. Uiteindelijk bereikt men een akkoord:in de maanden november t/m maart wordt 23 cent betaald, april t/m juli 24 centen augustus t/m oktober een kwartje.

1919 In augustus wordt een afdelingopgericht van de Bijzonderen Vrijwilligen Landstorrn - een soort vrijwilligeburgerwacht van oud-dienstplichtigen. Ze houdt regelmatig schietoefeningen opeen haan in de Vogelzangpolder en wordt in juli 1940 op last van de Duitsersopgeheven.

1923: Het dorp krijgt voor het eerst een busverbinding.Plaatselijk ondernemer C. van de Klundert gaat rijden tussen Sint-Annaland enBergen op Zoom.

1923: Waterleiding wordt in gebruik genomen.

1925: Heroprichting van Oud-Vossemeers Muziekvereniging.Twee jaar later verrijst op het dorpsplein tegenover de dokterswoning eenmuziektent, die in 1965 wordt afgebroken.

1927: Henry A. Wallace minister van Landbouw,later 1941-1945 vicepresident onder Franklin Delano Roosevelt,bezoekt Oud Vossemeeren het Roosevelthuis.

1928: Twintig inwoners diehebben geweigerd aan te sluiten op het waterleidingnet (dat lag er toen alweervijf jaar) zijn veroordeeld tot een boete van 50 gulden. Hun gratieverzoek aan dekoningin wordt niet gehonoreerd.

1928: de Molen de Vos aan de Molendijk wordt afgebroken.

1929:: Het leesgezelschap Leeslust bestaat 100 jaar.Het is in 1829 opgericht. Wordt opgeheven in 1988.

1929: Aansluiting van het dorp op hetelektriciteitsnet. Rond 1970 wordt een aardgasleiding aangelegd en in 1983 dekabeltelevisie in gebruik genomen.

1933: De Oud-Vosserneerse Voetbal Club(OVC) wordt kampioen in de Brabantse voetbalbond en mag als eerste Thoolse clubpromoveren naar de KNVB.

1934: Mr. J.J. Versluijs wordt benoemd totburgemeester op woensdag 11 April. Op donderdag6 september van dat jaar in De Krim had de huwelijksvoltrekking plaats van mr. J.J. Versluys, burgemeester van Oud-Vossemeer, en mej. Sybrandy.Hij zal de laatste burgemeester zijnvan de zelfstandige gemeente en overlijdt in 1969.

In 1929 en 1934 bezoekt FDR's neef Theodore Douglas Robinson Tholen om te zoekennaar de roots van de Roosevelt familie.Na zijn dood in 1934, wordt deze zoektochtvoortgezet door Grenville Temple Emmet.(1877-1937)Mede daardoor verschijnen er in 1936/1937 een aantal artikelen over Oud Vossemeer en Roosevelt.

1937: Woensdag 20 januari, hield Grenville Emmet, vriend van Franklin Delano Roosevelt,hield vanuit het ambachtsherenhuis een CBS radio uitzending op de dag van de 2e inhuldiging van Franklin Delano Roosevelt, de 32e presidentvan de Verenigde Staten.Hij vertelde de Amerikaanse luisteraars hetverhaal van Claes Maertenszoon van 't Roseveltdie naar Amerika vertrok.

1938:1938: Jubilieum Konigin Wilhelmina op 6 september.

1940: Op 16 mei krijgen de 200 Nederlandsemilitairen die het dorp tegen de Duitsers moeten verdedigen, het bevel terug tetrekken naar Stavenisse. Hun wapens laten ze achter op het plein van de openbareschool.

1943: Op zaterdag 1 mei gaan 180 landarbeiders uit het dorp instaking als ze horen dat de Duitsers het gecapituleerde Nederlandse leger weerin krjgsgevangenschap willen voeren. Ook 3 mei wordt er gestaakt, zo’n 30stakers worden opgepakt en die dag in de school vastgehouden.

1944: Infebruari moet iedereen op last van de Duitsers het dorp verlaten. Het gebiedwordt onder water gezet door alle sluizen te openen; een poging om eengeallieerde landing te bemoeilijken.

1944: De bevrijding eist zijn toltijdens beschietingen tussen de Ordedienst vanaf het veer en Duitsers instellingen aan de Brabantse kant van de Eendracht. Op 2 november raken daarbijde OD’ers Bou Kooijman uit Sint-Annaland en Cor Franken uit Bergen op Zoomdodelijk gewond. Het blijft ter plekke onrustig totdat de Canadezen op 4november Steenbergen hebben bevrijd.

1945: Na de bevrijding gaan diverseinwoners scheep naar Nederlands-Indië, om dit te bevrijden van deJapanners. Ook doen Vossemeerders in de jaren daarna mee aan de politioneleacties in dit land, terwijl in de jaren ‘80 en ‘90 verschillende inwoners doorde Verenigde Naties worden uitgezonden naar Libanon en voormaligJoegoslavië.

1946: In juni doen prinses Juliana en prins Bernhard hetdorp aan, onderweg naar Tholen. Het hele dorp loopt uit voor het prinselijk paardat met de veerpont arriveert.

1950: Op 20 juni bezoekt de weduwe van deAmerikaanse president F.D. Roosevelt, Anna Eleanor Roosevelt, het dorp.

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (36)
Op 19 juni 1950 bezocht Anna Eleanor de koninklijke familie, Koningin Juliana en prins Bernard en kinderen,met wie ze een heel goede band had en meermalen bezocht, getuige onderstaande foto uit 1948.

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (37)
Bezoek van Eleanor aan Koninklijke familie, 2 januari 1948
Op 22 juni ging zij door naar Brussel.

DeAmerikaanse Roosevelts stammen uit Nederland volgens henzelf, na onderzoek vanaf1920, maar het bewijs leveren dat ze verwant waren aan de Thoolse en Vossemeersefamilie van t' Rosevelt die hier tot eind achttiende eeuw leefde, is nog niet geleverd maar zoals William Cowper al zei:
Absence of proof is not proof of absence op z'n nederlands: Afwezigheid van bewijs is geen bewijs van afwezigheid

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (38)

Anna Elenaor Roosevelt bijhet Roosevelthuis

Nog meer fotos van toen:
Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (39)Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (40)Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (41)Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (42)

1953: Doordat dezeedijk het tijdens een stormnacht aan de Brabantse kant van de Eendrachtbegeeft, blijft het dorp gespaard bij de overstromingsramp van 1februari.

1953: De voormalige hervormde pastorie(1895) wordt na een verbouwingin gebruik genomen als gemeentehuis. Sinds 1975 is het dorpshuis DeVossenkuil
De rest van de aanbouw van de Vossenkuil wordt gesloopt in 2005.
De oude pastorie zal worden verbouwd tot koop-appartementen..

1954: De brandweer krijgt voor het eerst de beschikking overeen auto. Per 1 februari 1975 wordt het brandweerkorps opgeheven.

1956:Uit een scheuring in de Christelijke Gereformeerde Kerk ontstaat deGereformeerde Gemeente in Nederland, die kerkt in de F.D.Rooseveltstraat.

1957:In de Hikkepolder laat het waterschap in 1900 het eerste stoomgemaal op Tholen bouwen. De ‘Drie grote polders’ is tot 1957 in gebruik en nu weer in volle glorie opnieuw in gebruik vanaf 2005.

1959: Achter het gemeentehuis wordt een wijkgebouw vanhet Groene Kruis met badhuis gerealiseerd. Dat kan door een gift uit Zwitserlandna de watersnood. Het gebouw was later uitleenpost van debibliotheek. In 2005 gesloopt vanwege de bouw van de nieuwe Vossenkuil.

1959: Dijkgraaf Hendrik van Gorsel van het waterschapOud-Vossemeer wordt de eerste dijkgraaf van het fusiewaterschapTholen.

1959: Mr. J.J. Versluijs viert zijn 25 jarig jublieumals burgemeester van Oud Vossemeer.hij wordt benoemd totburgemeester op woensdag 11 April 1934. Op donderdag 6 september 1934 in De Krim had de huwelijksvoltrekking plaats van mr. J.J. Versluys, burgemeester van Oud-Vossemeer, en mej. Sybrandy.Hij zal de laatste burgemeester zijnvan de zelfstandige gemeente en overlijdt in 1969.

1962/63 De winter is zo streng, dat de zoute Eendracht dichtvriesten er over het ijs van en naar Brabant gelopen kan worden.

1970:Die Heenetrechtschool in gebruik genomenaan de Burg, Versluysstraat, evenalsde Ark en St. Anthonius.

1970:Een aardgasleiding wordt aangelegd enin gebruik genomen.

1970: HetRoosevelthuis wordt afgebroken.

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (43)Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (44)

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (45)


1971: Op 1 juli komt er een einde aan dezelfstandige gemeente Oud-Vossemeer, Met de zes andere gemeenten op het eilandTholen wordt ze tot één nieuwe gemeente Tholen samengevoegd. Detegenstand ertegen is groot. Een commissie uit de Eerste Kamer krijgt 700handtekeningen overhandigd van volwassen inwoners die tegen de herindeling zijn.De gemeente telt opdat moment 2118 inwoners. De laatste gemeenteraad wordtgevormd door Adrie van Fngelen (VVD, waarnemend burgemeester), Cees de Leeuw(KVP, wethouder), Piet Klippel (CHU), Kees Droogers (ARP/SGP), Piet Mees (KVP),Thijs van Tilbeurgh (KVP) en Adrie Goudzwaard (PvdA).

1972: Tussen de VanHaaftenpoider en Sint-Philipsland wordt - in het kader van de Deltawerken - eendam gelegd door de Krabbenkreek. Het is de huidige Krabbenkreekweg. In de 17eeeuw was dat ook al eens geprobeerd, maar toen brak ze enkele keren door enbleven verdere pogingen achterwege.

1972: Op 8 november wordt debrugverbinding met Nieuw-Vossemeer opengesteld voor fietsers en voetgangers.Vanaf 11 april 1974 kan ook het autoverkeer eroverheen.

1973:Het pontveer aan einde van deVeerweg ,begonnen 1567/1569, stopt februari 1973.

1975: In de Hofstraat wordt een nieuwe gereformeerde kerk gebouwd.

1975: Het voormalige gemeentehuis wordt dorpshuis de Vossenkuil. In 2005 wordt de aanbouw afgebroken.De oude hervormde pastorie zal worden verbouwd totkoop-appartementen.

1975:Oud-onderwijzeres Mie Hommel ontvangt als eerste inwoner de pauselijkeonderscheiding Pro Ecclesia et Pontifice.

1975: Op 23 september wordt hetSchelde-Rijnkanaal, aangelegd door de Eendracht, officieel geopend door koninginJuliana en de Belgische koning Boudewijn. Oud-Vossemeer verliest door dekanalisering zijn haventje.

1976: Oud-inwoonster Lia Duine wordt gehuldigdin haar geboortedorp. Ze doet als zwemster in Montreal mee aan de olympischespelen voor gehandicapten en wint daar vijf gouden en twee zilverenmedaiiles.

1983:Kabeltelevisie wordt in gebruik genomen.

1988: Op 6 februari wordt op het gazon bij de hervormde kerkeen lindeboom geplant ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van koninginBeatrix. Op koninginnedag wordt er een plaquette bij geplaatst. maar die is naeen aantal jaren alweer verdwenen.

1988: In juni heffen de overgeblevenvijf leden het leesgezelschap Leeslust op. Het is in 1829 opgericht.

1991:Een kleindochter van de Amerikaanse president F D. Roosevelt onthult opkermisvrijdag het kunstwerk De vier vrijheden van Niek v. d. Boezem. Nogdiezelfde nacht wordt het vernield, wat waarschijnlijk te maken heeft met deonvrede bij een deel van de inwoners over het verplaatsen van de kermis vanwegede onthulling.

1999: Het dorp telt medio dit jaar 2504 inwoners. Inhonderd jaar tijd is dat een groei van 26,7%.

2000: Een Amerikaansedelegatie bezocht Oud-Vossemeer op 26 mei. Onder hen Anna Eleanor Roosevelt,kleindochter van Franklin Delano Roosevelt en haar dochter Elizabeth Johnston.(zie de fotopagina!). Zij bezochten Oud-Vossemeer de dag voor de uitreiking vande Four Freedoms Awards, die in Middelburg gehouden werd. Zij bezochten hetAmbachtsherenhuis en de Nederlands Hervormde Kerk en poseerden voor het FourFreedoms Monument dat voor de kerk staat. (Een Amerikaan merkte op dat de viervleugels van het monument die de vier vrijheden voorstellen nogal "roestig"waren in plaats van te schitteren in het zonnetje.The Four Freedoms seems tobe corroding instead of being bright and shiny . Had de gemeente/kunstenaarbij het plaatsen nou niet voor "het betere poetswerk" en een goede transparanteanti-roest coating kunnen zorgen?)Fotosbezoek 2000

2003: Op vrijdag de 13e juni is een groep Amerikaansefamilieleden op reis in Zeeland, op zoek naar de roots van hun voorvaderFranklin D. Roosevelt, de beroemde oud-president van de Verenigde Staten. Zijnvoorouders zouden afkomstig zijn uit Oud-Vossemeer.
Amerikanen zijn nogaltijd in geïnteresseerd in de afkomst van Roosevelt, omdat ze hem beschouwenals een van de beste presidenten ooit. Ze bezoeken onder meer het RooseveltStudiecentrum in Middelburg en de N.H. kerk
en Ambachtsherenhuis te Oud-Vossemeer.

DeAmerikaanse Roosevelts stammen uit Nederland volgens henzelf, na onderzoek vanaf1920, maar het bewijs leveren dat ze verwant waren aan de Thoolse en Vossemeersefamilie van t' Rosevelt die hier tot eind achttiende eeuw leefde, is nog niet geleverd maar zoals William Cowper al zei:
Absence of proof is not proof of absence op z'n nederlands: Afwezigheid van bewijs is geen bewijs van afwezigheid

2005:In 2005 wordt de aanbouw van het oude gemeentehuis/pastorie afgebroken om verbouwd teworden tot zorgcentrum de Vossenkuil.Ook het Groene Kruisgebouw waar dhr. en mevr. Vroege de bibliotheek rundenis er niet meer evenals het stukjeRaadhuisstraat achter het Ambachtsherenhuis.De oude hervormde pastorie zal worden verbouwd totkoop-appartementen.

2005 :In de Hikkepolder laat het waterschap in 1900 het eerste stoomgemaal op Tholen bouwen. De ‘Drie grote polders’ is tot 1957 in gebruik en nu weer in volle glorie opnieuw in gebruik vanaf 2005.In 1736 werd hier een duiker in Hikkepolderaangelegd met gedenksteen door J.W. van't Rosevelt, rentmeester/heer van Oud-Vossemeer. Die gedenksteenis bewaard gebleven.

In 2005 werkte ik samen met Mark de Jonge aan dit boek over zijn voorouders de (burgelijke)fam. van Doorndie in 1866 vertrokken naar Amerika,na 2 kinderen verloren te hebben aan de pokken,vanuit het huis de bekende winkel van Pollie.De moeder Quakkelaar geheten bleef achter in Liverpoollijdend aan cholera in quarantineopvang en erwerd niets meer van haar vernomen.

2007:Op Valentijnsdag 2007 leidde ik de Amerikaanse familie Poly/Pollie rond, in de stromende regen.Ook zij hebben gewoond in de bekende Pollie winkel.Hun roots liggen o.a. aan de Flierweg waar toentertijd een dijkje met hoeve lag.

2008: Vrijdag 23 mei avonds is de presentatie van de Stichting Vosmeer 600 jaar overhet programma voor de viering van 600 jaar Oud Vossemeer in 2010

2008: Dankzij de Ambachtsheerlijkheid Oud- en Nieuw Vossemeer en Vrijberghe is de consisitorie vande NH kerk in Oud Vossemeer in oude hersteld.

2009: Op 13 juni 2009 viert Nieuw-Vossemeer dat het 200 jaar bij Noord-Brabant hoort.Gebruik klein om foto's te kijken van die dag, de grote kun je ahv de nummers opzoeken en downloaden.

Op vrijdag 19 juni 2009 is de reunie ter gelegenheid van het 100 jarig bestaan van de Sint Anthoniusschool, voorheen gelegen aan de Dorpsweg nu aan de Burg. Versluysstraat in Oud Vossemeer

2010: kan het dorp het 600 jarig bestaanvieren van de heerlijkheid Oud- en Nieuw Vossemeer en Vrijberghe, in 2013/2015 dat van het dorp Oud-Vossemeer.

2016
Op 20 April bezoekt prinses beatrix Oud Vossemeer om in het ambachtsherenhuis, het informatiecentrum Roosvelt officieel te openen.


HomeAbout usFamily/GenealogyContactGastenboekPublicationsWhat do we want
The Dutch Van Rosevelt'sThe AmericanRo(o)sevelt's
Four Freedoms SpeechPictures visit May 26, 2000
Ambachtsheerlijkheid Oud- en Nieuw-Vossemeer enVrijberghe
History Oud-Vossemeer-dutch
Oud NieuwsNL1783-Ermerins over Ambachtsheerlijkheid en VrijbergheZeeland 1753 incl. stad en eiland Tholen
History Nederland (dutch)

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (46)

ByCees W. Boogaart,Oud-Vossemeer, NEDERLAND

Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (47)
All picturescopyrighted © 1996-2016 by CWB, and licensors. All rights reserved
Geschiedenis van Oud-Vossemeer en deAMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (48)
Geschiedenis van Oud-Vossemeer en de

AMBACHTSHEERLIJKHEID_OUD_NIEUW_VOSSEMEER_EN_VRIJBERGHE (2024)

References

Top Articles
Latest Posts
Article information

Author: Maia Crooks Jr

Last Updated:

Views: 5886

Rating: 4.2 / 5 (63 voted)

Reviews: 94% of readers found this page helpful

Author information

Name: Maia Crooks Jr

Birthday: 1997-09-21

Address: 93119 Joseph Street, Peggyfurt, NC 11582

Phone: +2983088926881

Job: Principal Design Liaison

Hobby: Web surfing, Skiing, role-playing games, Sketching, Polo, Sewing, Genealogy

Introduction: My name is Maia Crooks Jr, I am a homely, joyous, shiny, successful, hilarious, thoughtful, joyous person who loves writing and wants to share my knowledge and understanding with you.